Blog Stapel
Artists in Residence – ‘t Klavertje

Een vaste waarde in het maakproces van de voorstellingen van Frisse Oren is een uitgebreid onderzoekstraject. Binnen dit traject ontwikkelen spelers en makers hun werk in ontmoeting met en in de eigen omgeving van de doelgroep. Het gaat hier om onderzoek naar de leef- en belevingswereld van het publiek. De musici, regisseurs en componisten gaan naar de kinderen toe in de peuterspeelzalen of (voor-)scholen in de wijk. Ook de ouders zijn van harte welkom om deel te nemen aan dit proces. Doordat de makers van FO ook spelenderwijs aan het ontdekken zijn, is het contact met de kinderen, pedagogisch medewerkers en ouders gelijkwaardig. Er worden geen workshops gegeven, er wordt ontmoet en uitgewisseld.

Het onderzoekstraject voor Stapel wordt op een unieke manier vormgegeven in samenwerking met de Stichting Kunst met de Paplepel: Frisse Oren is in de aanloop naar de voorstelling namelijk voor langere tijd Artists in Residence in Kinderdagverblijf ‘t Klavertje (Ludens) in de Utrechtse wijk Sterrenwijk.

Lees hieronder het blog over het verblijf en de avonturen van Stapel in ‘t Klavertje!

—————-

Update 16 april

Vandaag doen we het even anders. Tot nu toe kwamen er steeds kinderen bij ons op bezoek op de tweede etage. Vandaag gaan Daan en Yung-Tuan met hun instrumenten naar beneden om daar in twee groepen te spelen. Naast dat het natuurlijk geweldig leuk is om voor de kinderen te spelen was het voor ons ook een onderzoek. In hoeverre houd je de aandacht van de kinderen vast wanneer je alléén maar muziek maakt. Wij musici zijn namelijk nogal geneigd om te denken dat muziek alleen niet genoeg is, dat je er dingen omheen moet verzinnen om het interessant te maken.

Hierbij de reacties die we terugkregen van de begeleidsters van de groepen:

Op pink en lila, twee verticale* groepen op kinderdagverblijf ‘t klavertje, hadden wij heel bijzondere gasten; er kwamen zomaar twee muzikanten binnen! Ze begonnen heel rustig muziek te maken en de meeste kinderen waren erg onder de indruk. Sommigen gingen gewoon door met spelen maar wel zonder daarbij te praten of hard geluid te maken dus ook die kinderen werden beïnvloed door de klanken. Er werd in het begin vooral geluisterd en gekeken van een afstand, maar toen de kinderen instrumenten aangereikt kregen en zelf mee mochten gaan doen, kwamen er steeds meer kinderen naar voren. De één zelfverzekerd en vol enthousiasme, de ander eerst een beetje verlegen en onzeker, maar tegen het einde deed bijna iedereen mee. Een deel van de kinderen vond het ook heerlijk om te kijken en luisteren zonder dichtbij te komen. Maar wat een indruk maakt dat op de groep, de sfeer was heel ontspannen en rustig. We hebben ervan genoten!!

* een verticale groep is een groep waarin alle leeftijden, van 0 tot 4 jaar, door elkaar verblijven.

Jaqueline, leidsters op de tweede groep schreef:

Vandaag hadden we Frisse Oren en Kunst met de paplepel op bezoek in onze groep.
De kinderen hebben genoten! We mochten meedoen met instrumenten bespelen. Iedereen was zeer onder de indruk van de harp en de andere instrumenten.
Alleen al het kijken en luisteren wat er gebeurde maakte dat iedereen helemaal stil zat te kijken.
Op het einde hebben we nog met zijn allen ‘in de maneschijn‘ gezongen. Wat was het leuk! Aan tafel hebben we nog even nagepraat en er werd gevraagd of we dat nog een keer konden doen. Wat mij het meeste opviel was een van de stilste kinderen ging uit volle borst meezingen. Wat was het leuk!

Update 13 april

Vanochtend kwamen er vijf kinderen tussen de (bijna) 1 en 2 jaar op visite in ons repetitielokaal in ‘t Klavertje. De tocht naar ons lokaal op de tweede verdieping was blijkbaar al behoorlijk overweldigend, want van de vijf kinderen bleken er drie in tranen. Daan en Yung-Tuan gooiden daarop meteen het roer om. In plaats van te beginnen met de voorstelling in de ruimte zelf, vingen ze de kinderen met rustige zang en muziek op bij de deur. Het ijs werd direct gebroken en als rattenvangers van Hamelen verleidden ze de kinderen om mee naar binnen te komen.

Yung-Tuan en Daan hebben afgelopen weekend nieuwe muziek geschreven voor de voorstelling. Het bezoek van de vijf dreumesen is dus een ideale gelegenheid om te onderzoeken hoe zij het ervaren. Houdt het hun aandacht vast? Hoe ingetogen of uitbundig kan het worden? Tijdens de muziek ontspanden de kinderen volledig. Één van de begeleidsters vertelde verbaasd dat ze ze nog nooit zo lang rustig en vol aandacht had gezien. En inmiddels voelt alles zo veilig dat ze zelf ook wel even durven te spelen.

Update: 12 april

Over grote mensen die met blokken spelen
Meestal delen we pas foto’s van onze producties als alles helemaal mooi en afgewerkt is en mooi belicht opgesteld in het theater staat. Maar bij deze even een open en eerlijk kijkje achter de schermen…

Het begon allemaal met het idee om te gaan stapelen met blokken, zoals ons piepjonge publiek dat doet. De materialen verkennend en de fantasie de vrije loop latend.
Met dat idee werd tijdens de eerste repetities met wat bestaande blokken en kisten gespeeld en geëxperimenteerd onder leiding van regisseur Malou van Sluis. De musici wisten al snel dat sommige blokken in muziekinstrumenten zouden moeten transformeren. Daarvoor werd instrumentenbouwer Bert van Bommel ingeschakeld om te onderzoeken of dat technisch gezien allemaal mogelijk is. Vervolgens ging vormgever Udo Thijssen weer met al deze ideeën aan de haal en zie hier: de allereerste contouren van een decor. Nu nog gebouwd met kartonnen dozen, met tape vastgeplakte instrumenten en attributen die we tegenkwamen in het kinderdagverblijf.

We zijn even als vijf grote mensen die met blokken spelen: ‘Wat als we die daar zetten en die uit laten steken? Wordt het stevig genoeg? Kan die er nog bovenop’?
En net zoals bij kinderen is het in zo’n proces altijd maar de vraag wat er van het bouwwerk overblijft… laten we het staan of gooien we alles om en beginnen we weer opnieuw?

Update: 8 april

Afgelopen dagen hebben we meteen de eerste twee groepen van ‘t Klavertje op bezoek gehad. Een groepje 3-jarigen en een groepje 1-jarigen. Met een paar test-decorstukken en wat eerste muzikale schetsen werd een scène gemaakt die we aan de kinderen hebben gepresenteerd. Het is voor ons ongelofelijk waardevol om zo vroeg in het maakproces van de voorstelling te kunnen ervaren hoe de kinderen alles beleven. Hoe ze reageren op de geluiden en de muziek, wat ze als spannend ervaren, waar ze om moeten lachen… Soms is dat precies zoals de regisseur en de componist het voor ogen en oren hadden maar soms is het ook totaal onverwacht. Één van de driejarigen praatte na afloop van deze mini-voorstelling honderduit. Hij zag in de houten kisten die we gebruikten een heel kasteel met kantelen en Yung-Tuan was met haar trommel een echte ridder! Bij de 1-jarigen zagen we volop fysieke reacties: wijzen naar waar het geluid vandaan komt, meewiegen met de muziek, opveren wanneer er een nieuw instrument klinkt en terugzwaaien naar de handen van Yung-Tuan en Daan.

Deze ervaringen nemen we mee in het vervolg van het maakproces. In ieder geval waren de kinderen heel erg geboeid en wilden ze na afloop maar al te graag zelf even bij de musici en de instrumenten komen kijken.

Voor ons persoonlijk was het na maanden van beperkte mogelijkheden ongelofelijk fijn om in deze intieme setting weer voor en met kinderen te kunnen spelen. wat hebben we dat ontzettend gemist!

Update: 6 april 2021

Vanaf vandaag is Frisse Oren ‘Artist in Residence’ op een wel heel bijzondere plek… voor onze nieuwe voorstelling, voor kinderen vanaf 1 jaar, zijn we namelijk ingetrokken in kinderdagverblijf ‘t Klavertje in Utrecht. Op een leegstaande verdieping in het kinderdagverblijf werken we de komende weken aan Stapel met Daan Verlaan (Harp/composities), Yung-Tuan Ku (percussie) en Malou van Sluis (regie).
Natuurlijk komen de kinderen van ‘t Klavertje regelmatig hun neusjes om de hoek steken en gaan we veel leren van hun feedback! En binnenkort mogen we ook bij de kinderen in hun eigen groep op visite.

Marie Meyran, initiatiefneemster van Kunst met de Paplepel, coördineert ons verblijf in ‘t Klavertje en bereid alle kinderen en begeleiders voor op de contactmomenten. We kijken er ontzettend naar uit om ze te ontmoeten tijdens het maakproces van Stapel!